หลักการ”ป่า 3 อย่าง ประโยชน์ 4 อย่าง” คำสอนของพ่อ ช่วยชีวิตคนไทยให้ดีขึ้น

ในการทรงงานของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวภูมิพลอดุลยเดช จะเห็นได้ว่าพระองค์ท่านจะศึกษาข้อมูลและปัจจัยต่าง ๆ ที่ทำให้เกิดปัญหานั้นโดยละเอียด ก่อนที่จะมีพระราชดำริหรือโปรดเกล้าฯ ให้ดำเนินการใด ๆ พระองค์หวังที่จะช่วยประเทศชาติและพสกนิกรชาวไทยให้มีชีวิตที่ดีขึ้นได้ ด้วยความเพียรของพระองค์ การทรงงานอย่างไม่รู้จักเหน็ดเหนื่อยบวกกับคำอีก 3 คำ ทำให้ประเทศไทยของเราเจริญรุ่งเรืองได้มากมายมหาศาลขนาดนี้

“เข้าใจ เข้าถึง พัฒนา”

พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวภูมิพลอดุลยเดชจะทรงศึกษาให้ เข้าใจ อย่างถ่องแท้ ทั้งศึกษาจากแผนที่ จากอินเทอร์เน็ต ข่าวสารต่าง ๆ และการเข้าไปยังสถานที่จริง

การทรงงานของพระองค์มีหลักคิดอย่างชาญฉลาด ไม่ว่าจะทรงงานใดก็ตาม จะพระราชทานหลักคิดนำทางไว้ เพื่อให้งานออกมาได้อย่างตรงพระทัยและเกิดประโยชน์มากที่สุด

หลักคิดเรื่องดิน

สำหรับดินที่ไม่มีคุณภาพ พระองค์ทรงใช้กระบวนการทางธรรมชาติเป็นหลักในการแก้ไข อาทิ โครงการแก้ไขดินเปรี้ยว โครงการแกล้งดิน ฯลฯ เมื่อทำให้ดินดีแล้วจะปลูกอะไรก็งอกงาม ดินที่ชาวบ้านปลูกอะไรไม่ขึ้น ไม่เจริญงอกงาม พระองค์ท่านได้พิสูจน์มามากมายแล้วว่าธรรมชาติสามารถแก้ไขได้ เช่น ดินเสื่อมโทรม ดินลูกรัง เขาหัวโล้น ที่คนถวายในหลวงมา 60 กว่าไร่ ที่จังหวัด ราชบุรี พระองค์ทรงนำมาจัดทำแหล่งน้ำ ปลูกหญ้าแฝก ปลูกอะไรต่อมิอะไรของพระองค์หลายอย่าง โดยขอให้คนไม่ไปยุ่งกับมัน แล้วปล่อยทิ้งไว้ 5-6 ปี ปรากฏว่าพัฒนาเป็นป่าขึ้นมาอย่างอุดมสมบูรณ์ มีต้นไม้เติบโตตามธรรมชาติอย่างร่มรื่น

หลักคิดเรื่องป่าไม้

หลักคิดของพระองค์คือ การฟื้นฟูป่า ไม่ต้องทำอะไรมาก ใช้ธรรมชาติจัดการตัวของมันเอง ปล่อยป่าทิ้งไว้ ระบบนิเวศน์จะเป็นตัวดำเนินการสังคมต้องกันออกจากป่า ให้แยกออกจากกัน อย่าไปรบกวนป่า นอกจากนั้นพระองค์ยังได้พระราชทานหลักการที่มีคุณูปการอันทรงคุณค่าคือ การปลูกป่า 3 อย่าง ประโยชน์ 4 อย่าง

ปลูก 3 อย่างคือ

1ปลูกไม้ที่ใช้เป็นเชื้อเพลิง

2ปลูกไม้ที่ใช้บริโภคได้

3ปลูกไม้เศรษฐกิจ

เมื่อปลูกตามหลักของพระองค์แล้ว จะทำให้ได้ประโยชน์ 4 อย่าง ตามมา

1ได้ไม้ไว้ใช้สอย

2ได้ไม้ผลไว้กิน

3ได้ไม้ที่มีความสำคัญทางเศรษฐกิจ สามารถนำไปแปรรูปจำหน่ายได้หลากหลายรูปแบบ

4ได้ระบบอนุรักษ์ดิน

หลักคิดเรื่องน้ำ

น้ำเปรียบเสมือนลมหายใจของเกษตรกรทั้งประเทศ กว่าครึ่งของโครงการพระราชดำริ 4,000 กว่าโครงการจึงเกี่ยวข้องกับน้ำทั้งสิ้น งานหลักของพระองค์คือการหาแหล่งน้ำให้ราษฎร ทั้งหาพื้นที่สร้างเขื่อน สร้างอ่างเก็บน้ำ สร้างคูคลอง สร้างฝาย ฯลฯ ด้านน้ำจากฟ้า พระองค์ก็ทรงหาวิธีนำมาใช้ประโยชน์ได้ เช่น โครงการฝนหลวง ซึ่งเกิดจากการที่พระองค์ทรงตระหนักถึงช่วงเวลานอกฤดูฝน ที่เกษตรกรจะเดือดร้อน จึงได้เริ่มทดลองพัฒนามาตั้งแต่ปี 2499 จนประสบความสำเร็จ

ซึ่งทุกโครงการ ทุกความสำเร็จ ทุกเรื่องราวที่พระองค์ทรงเหน็ดเหนื่อย และประเทศได้เจริญรุ่งเรืองขึ้นมาเป็นประเทศไทยในปัจจุบันนี้ได้ เกิดขึ้นจากจุดเริ่มต้นเดียวกัน จากคำเพียง 3 คำ “เข้าใจ เข้าถึง พัฒนา” เรียบเรียงโดยเกษตรบ้านบ้าน